Balans en de toelichting

Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende onderdelen:

Algemene reserves

Resultaatbestemming 2023

Resultaatbestemming 2022 Onder 'Bestemming resultaat 2022 staan de toevoegingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat over het boekjaar 2022 naar aanleiding van het Raadsbesluit vaststellen Jaarverantwoording 2022 (juli 2023). Het resultaat voor bestemming 2022 bedroeg € 21.230.000 waarvan € 14.246.000 is overgeheveld naar 2023. Het restant ad € 6.984.000 is toegevoegd aan de algemene reserve.

De aard, doelstelling en belangrijkste mutaties 2023 (posten groter dan € 250.000) van de algemene reserves wordt als volgt toegelicht:

Algemene reserve
De algemene reserve vormt het gemeentelijk weerstandsvermogen en dient qua omvang tenminste voldoende te zijn om de gekwantificeerde risico's af te dekken. Grote mutaties 2023:
Aan de reserve is toegevoegd:
• Resultaatsbestemming jaarrekening 2022; € 6,984 miljoen.
• Storting volgens begroting 2023; € 0,65 miljoen.
• Toevoeging € 14,246 miljoen bestemd voor overheveling naar 2023.

Aan de reserve is onttrokken:
• € 5 miljoen toevoeging aan reserve koopkrachtfonds
• € 1,6 miljoen toevoeging aan reserve dekking kapitaallasten voor extra krediet Huis van de stad
• € 0,6 miljoen voor eenmalige kosten huis van de stad
• € 14,246 miljoen bestemd voor overheveling naar 2023
• € 0,16 miljoen overige onttrekkingen volgens de begroting 2023

Grondbedrijf
De reserve is het weerstandsvermogen voor de grondexploitaties. Het doel van deze reserve is het opvangen van de risico's en resultaten van het gemeentelijke grondbedrijf. Gegeven het gesloten circuit worden de resultaten van het grondbedrijf direct verrekend met deze reserve.

Mutaties 2023:
In 2023 is het positieve resultaat van de herziening van de grondexploitaties bij de jaarrekening 2023 ad € 2,9 miljoen toegevoegd aan de reserve. Daarnaast zijn in 2023 de 2 claims van het oorspronkelijke raadsvoorstel van de Braak (in totaal € 2,5 miljoen) onttrokken aan de reserve grondbedrijf. Per saldo is in 2023 de reserve grondbedrijf naar boven bijgesteld met € 0,4 miljoen.

Bestemmingsreserves
Dekkingsreserves
Het verloop van de dekkingsreserves in 2024 is in onderstaand overzicht weergegeven.

Het saldo van deze reserve wordt ingezet in de meerjarenbegroting voor de dekking van de kapitaallasten uit hoofde van de investeringen met economisch en maatschappelijk nut. De belangrijkste mutaties 2024 (posten groter dan € 250.000) van de dekkingsreserves wordt als volgt toegelicht:

Dekkingsreserve kapitaallasten

In 2023 is ongeveer € 1,7 miljoen onttrokken aan de dekkingsreserve kapitaallasten. Dit betroffen de reguliere onttrekkingen ter dekking van de kapitaallasten van investeringen. Anderzijds is er een bedrag van € 8,4 miljoen gestort in de dekkingsreserve kapitaallasten. De stortingen in de dekkingsreserve bestaan onder andere uit een storting van € 1,9 miljoen voor het Huis van de Stad (raadsbesluit 62-2023) ter dekking van toekomstige kapitaallasten. Daarnaast is er € 2,5 miljoen gestort voor SBC De Braak (€ 1,5 miljoen vanuit de begroting 2023 en € 1 miljoen van de 2 ^e Berap 2023), voor de Groote Oogst BZOB € 500.000, voor de verbouwing Nachtegaallaan 40 € 429.800, voor voorbereidingskrediet Weg door de Rijpel € 160.000 voor wegen regulier 2023 € 265.000 en voor Inzet coronagelden voor het vergroenen van de binnenstad € 400.000 voor de dekking van toekomstige kapitaallasten.

Egalisatiereserves
Het verloop van de egalisatiereserves in 2023 is in onderstaand overzicht weergegeven.

De aard, doelstelling en belangrijkste mutaties 2023 (posten groter dan € 250.000) van de egalisatiereserves wordt als volgt toegelicht:

Sociaal Domein
De reserve Sociaal Domein fungeert als risicobuffer om financiële mee- en tegenvallers in de uitvoering van het Sociaal Domein, te weten Jeugdwet, Wmo en Participatiewet, op te vangen.

Mutaties 2023

De huidige stand van de egalisatiereserve sociaal domein is met € 11,8 miljoen hoger dan de eerder vastgestelde norm van €10 miljoen. Dit is in de 2 ^e Berap 2023 al aangegeven en is mede het gevolg van de vrijgevallen middelen door de inzet van de SPUK GALA en SPUK IZA. In de 2e Berap is ook aangegeven dat deze tijdelijke ophoging noodzakelijk om de verwachte tekorten in de komende jaren op te kunnen vangen.

Theater Speelhuis

I-deel
De egalisatiereserve I-deel wordt ingezet om financiële risico’s op te vangen in verband met enerzijds het verloop van het aantal uitkeringsgerechtigden en anderzijds de uitvoeringskosten die daarmee gepaard gaan.

De onttrekking uit de reserve I-deel in 2023 heeft betrekking op de bijdrage aan Senzer. In de jaren 2022-2024 wordt een aanvullende uitvoeringssubsidie verstrekt aan Senzer. Deze bekostigen we uit de reserve i-deel

Afvalstoffenheffing

Onderhoud buitensport

Automatisering algemeen

Onderhoud gebouwen (vastgoed)

Gemeentemuseum

Regionale arbeidsmarktmiddelen

Het verloop van de overige bestemmingsreserves in 2024 is in onderstaand overzicht weergegeven.

De aard, doelstelling en belangrijkste mutaties 2024 (posten groter dan € 250.000) van de bestemmingsreserves wordt als volgt toegelicht:

Eenmalige investeringsimpuls

Mobiliteit en verkeersveiligheid

Reserve Hervormingsagenda Jeugdzorg

Groene peelvallei

High Tech Automotive Campus

Sociale stad

Versnellingsagenda duurzaamheid

Parkeervoorzieningen

ISV Investering Stedelijke Vernieuwing

Stedelijke vernieuwing

Instroom en doorstroombanen

Organisatie ontwikkeling

Stimuleren wonen

Reserve glasvezel Helmond

Regionale Samenwerking

Saldo begroting 2020

Reserve coronafonds

Reserve bouwleges

Reserve Reg.Ontwikkelfonds Werklocaties

Reserve Hoogspanning Brandevoort

Reserve Beschermd Wonen en Opvang

Reserve Grote opgaven/projecten

Reserve Mobiliteitsfonds

Reserve Energiearmoede Duurzaamheid

Reserve Nieuwkomers

Reserve Opvang Oekrainers

Mobiliteit en verkeersveiligheid
Dekken van de uitgaven op het gebied van het verbeteren van de mobiliteit en verkeersveiligheid.
Mutatie 2023: De dekking ad € 265.000 dient ter dekking van verkeersmaatregelen in 2023.
 
Hervormingsagenda Jeugdzorg
In de 2e Berap 2022 is, op basis van incidentele extra middelen van het Rijk, de reserve hervormingsagenda jeugdzorg gevormd. Aan de hand van de hervormingsagenda jeugd zullen extra besparingsmaatregelen gerealiseerd worden. Het doel van deze reserve is de kosten voor de uitwerking van de hervormingsagenda jeugd te dekken. De eenmalige dotatie aan deze reserve bedroeg in 2022 € 2 miljoen.

De hervormingsagenda jeugd is in 2023 definitief vastgesteld. Aan de uitwerking is in 2023 verder vormgegeven. Hoe dit gaat uitpakken en wanneer de eerste financiële effecten zichtbaar gaan zijn, zal de komende periode duidelijk worden. De middelen in deze reserve zijn noodzakelijk om de maatregelen die gepaard gaan met de hervormingsagenda zorgvuldig te kunnen implementeren.

High Tech Automotive Campus
Beschikbare middelen voor het realiseren van de High Tech Automotive Campus.
Mutaties 2023:
Het gaat hier een onttrekking aan deze reserve om de kosten van de ontwikkeling High Tech Automotive Campus in programma 7 af te dekken.

Reserve ISV-investering stedelijke vernieuwing

In de meicirculaire 2023 hebben we voor de apparaatskosten bodembescherming een decentralisatie-uitkering van € 289.000 ontvangen

Organisatieontwikkeling
Middelen voor het realiseren van de organisatieontwikkeling.
In 2023 is er is € 344.000 onttrokken voor uitgaven aan organisatieontwikkeling zoals de doorontwikkeling van afdelingen.

Reserve glasvezel
Doel van de reserve glasvezel is in eerste instantie om mogelijke risico’s voor de gemeente af te dekken, hiernaast is de reserve bestemd voor flankerend beleid rondom het glasvezelnetwerk bijvoorbeeld om (groepen van) inwoners die daar niet toe in staat zijn te ondersteunen (met digitale hulpmiddelen en vaardigheden).
Mutaties 2023:
In 2023 is per saldo € 302.000 aan de reserve gedoteerd, dit is de ontvangen garantieprovisie verminderd met de rekenrente over het aandelenkapitaal in Glasvezel Helmond B.V.
 
Corona
In de Crisis- en Herstelnota 2021-2024 heeft uw raad besloten met een maatregelenpakket van € 11,7 miljoen te investeren in de structuurversterking van Helmond. Dat is gedaan vanuit de (corona)context, maar gericht op de toekomst van de stad. Het bedrag van € 11,7 miljoen is onttrokken aan de algemene reserve. Onttrekkingen worden in de reguliere P&C-producten vooraf aan de raad voorgelegd. In 2023 hebben we € 0,9 miljoen onttrokken aan deze reserve ter dekking van de kosten in de exploitatie. Een specificatie van dit bedrag vindt u terug in paragraaf 2.4.2 van deze jaarverantwoording. € 0,2 miljoen is toegevoegd aan deze reserve volgens de 2 ^e  Berap. In voorgaande jaren was er € 230.000 onterecht gedoteerd aan de dekkingsreserve kapitaallasten vanuit de reserve corona. Middels deze mutatie wordt het onterecht gedoteerde bedrag van € 230.000 weer toegevoegd aan de reserve corona.

Bouwleges
In 2023 is een bedrag van € 700.000 vanuit de algemene reserve toegevoegd aan deze reserve voor toekomstige kosten op het gebied van vergunnen/toezicht, Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Dit is de verwerking van de resultaatbestemming bij de jaarverantwoording 2022.  

Bij de 2e Berap 2023 is besloten om een bedrag van € 504.000 te onttrekken aan deze reserve ter dekking van Implementatiekosten Omgevingswet (Ow) en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb).
Tijdens de vaststelling van de begroting 2023 is een amendement aangenomen om geen leges te heffen voor de (digitale) inzage van ingediende stukken, wanneer een ingediende omgevingsvergunning nog niet onherroepelijk is. Dit leidt naar verwachting tot maximaal € 10.000 minder opbrengsten in 2023. Deze inkomstenderving is voor 2023 opgevangen vanuit deze reserve en vanaf 2024 structureel als autonome ontwikkeling verwerkt.

Reserve Energiearmoede Duurzaamheid

De in het Maatregelenpakket Koopkracht opgenomen aanpak Energiearmoede voor aanpassingen aan koopwoningen sociale minima (zie RIB 114, 2 november 2022) is qua uitvoering in de tijd vertraagd. Hiervoor is bij de 2e Berap 2023 besloten om gezien de voorgestelde opheffing van het Koopkrachtfonds deze geoormerkte middelen eveneens te storten in de hiervoor genoemde nieuw te vormen reserve Energiearmoede Verduurzaming

Reserve Koopkrachtcrisis
Bij de behandeling van de Begroting 2023 is door de raad ingestemd met het vormen van een reserve van in totaal € 10 miljoen. Deze middelen zijn bedoeld om de effecten van de energie- en koopkrachtcrisis voor onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen zoveel mogelijk te dempen, naast de hiervoor bestemde landelijke regelingen. In de 2e Berap 2022 is hiervoor alvast € 5 miljoen vrijgemaakt, waarna bij de 1e Berap 2023 vanuit het Jaarresultaat 2022 nogmaals € 5 miljoen aan de reserve is toegevoegd. In 2022 is in totaal € 1,6 miljoen en in 2023 is nog eens € 8,1 miljoen besteed aan de uitvoering van het voor de drie verschillende doelgroepen ingestelde maatregelenpakket. Het bij opheffing van deze reserve aanwezige restant van € 0,3 miljoen valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat 2023. Voor de toelichting qua beleidsresultaat wordt verwezen naar de passage "Koopkrachtaanpak" in Programma 02 Werk en inkomen.

Reserve Beschermd wonen en opvang

Hiermee worden de middelen gereserveerd voor toekomstige voorzieningen voor beschermd   wonen en 24 uurs opvang. Door het vormen van deze reserve blijven de beschikbare middelen hiervoor beschikbaar. Bij de 1e Berap 2023 heeft de raad besloten om € 3 miljoen toe toevoegen aan deze reserve

Voorzieningen

De specificatie van het saldo van de voorzieningen in de balans is als volgt:

Het verloop van de voorzieningen in 2023 is in onderstaand overzicht weergegeven.

De aanwendingen zijn rechtstreeks ten laste van de voorzieningen gebracht. Onderstaand zijn de aard en doelstelling van de voorzieningen, en ook de belangrijkste mutaties in 2024 (posten groter dan € 250.000) in het boekjaar toegelicht.

Voorzieningen voor verplichtingen verliezen en risico's

• Voorziening verlofsparen

Op basis van nieuwe regelgeving moet een voorziening worden gevormd voor gespaarde verlofuren. Medewerkers kunnen bovenwettelijke vakantie uren sparen en vervolgens inzetten op een manier die aansluit bij de persoonlijke situatie. Eind 2023 was € 1.208.000 gespaard en wordt nu voorzien door een extra toevoeging van € 900.000 in 2023.

Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt verkregen

• Voorziening riolering
  De van burgers ontvangen bijdragen in de rioolheffing voor toekomstige vervangingsinvesteringen in de riolering worden gestort in deze voorziening. Voor nieuwe investeringen op basis van het vastgestelde gemeentelijke rioleringsplan wordt een bijdrage vanuit deze voorziening aan deze investeringen in mindering gebracht op deze activa.

Mutaties 2023:
De toevoeging van € 3.595.000 aan de voorziening is het spaarbedrag voor de jaarschijf 2023. De onttrekking van € 1.123.000 dient ter dekking van de gemaakte kosten voor de vervangingsinvesteringen van het Rioleringsstelsel en ter dekking van het resultaat op de exploitatie op het product riolering.

Voorzieningen van derden verkregen middelen waarvan de besteding is gebonden
N.v.t.

Schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

De schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer zijn als volgt te specificeren:

In 2023 zijn geen nieuwe leningen aangetrokken en er hebben alleen reguliere aflossingen op de bestaande leningen plaatsgevonden. De totale rentelasten voor het jaar 2023 van de schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer bedragen € 2,4 miljoen (2022 € 2,5 miljoen).