Samenwerking in nationaal en regionaal verband ( René Miesen, Ceciel Kalkers )
VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en VBG (Vereniging Brabantse Gemeenten)
In 2023 is de Verenigingsstrategie "VNG 2030: Stap naar voren" vastgesteld. VNG zet in op meer samen optrekken, versterken van de onderlinge banden en een scherpere focus. VNG zoekt naar manieren om de stem van gemeenten nog beter te laten doorklinken. Centraal in de lobby richting het rijk staan de uitvoerbaarheid van wetten en de toereikendheid van de middelen die gemeenten voor de uitvoering van taken van het rijk ontvangen. De VBG wil de kwaliteit van het voorbereidings- en besluitvormingsproces in provinciale aangelegenheden bevorderen. Zij doet dit door te overleggen met de provincie, door deel te nemen aan adviescommissies en door signalen van gemeenten over te brengen.
G40 netwerk
In de G40 (netwerk van ongeveer 40 (middel)grote steden) is de koers ingezet om extra inzet te plegen op lobby en de communicatiestrategie. Dit krijgt in 2024 verder vorm op basis van een aanbesteding voor ondersteuning op deze thema’s. De focus ligt hierbij op een heldere, communicatief sterke boodschap van de G40 en een meer stevige positionering van de G40 in het huidige landelijke krachtenveld.
BrabantStad
Helmond neemt deel aan de public affairs en lobbyactiviteiten van BrabantStad zoals de jaarlijkse ontmoeting met beleidsmakers uit Den Haag en Brussel (niveau secretaris- en directeur-generaal) en de Brabantborrel (tijdens Prinsjesdag). Met deelname aan de jaarlijkse vastgoedbeurs Provada brengen we ruimtelijke ontwikkelingen in Helmond landelijk onder de aandacht.
Metropoolregio Eindhoven (MRE)
Onder het programma Regionale strategie en samenwerking wil de Metropoolregio Eindhoven een overkoepelend ‘regionaal perspectief 2040’ ontwikkelen dat op strategisch niveau inzicht geeft in de verwachtingen, consequenties en aandachtspunten met betrekking tot de vijf inhoudelijke samenwerkingsthema’s die in de andere programma’s in deze begroting aan de orde komen. Verder wordt ingezet op versnelling en realisatie van de regionale schaalsprong in balans met het draagvermogen regio. Daarvoor wordt een afwegingskader ‘brede welvaart’ ontwikkeld.
Stedelijk gebied Eindhoven (SGE)
Op basis van de Samenwerkingsagenda en het samenwerkingsconvenant met praktische uitvoeringsafspraken (vastgesteld respectievelijk geactualiseerd in 2023) werken we vanuit Helmond met de andere acht gemeenten in het Stedelijk Gebied Eindhoven samen aan een robuust leef- en vestigingsklimaat, met meer dan voorheen aandacht voor brede welvaart en duurzaamheid binnen de thema’s wonen, economie, voorzieningen & evenementen en ruimte.
De Peel
De bestuurlijke samenwerking tussen de Peelgemeenten (met ook betrokkenheid van andere overheden zoals het Waterschap Aa en Maas) is nu nog sterk thematisch georganiseerd. Met het ontwikkelen en implementeren van een gezamenlijke Peelagenda (onder regie van de Programmamanager Peelsamenwerking die in september 2023 is aangesteld) wordt in 2024 ingezet op intensivering van de samenwerking en versterking van de uitvoeringskracht.
VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en VBG (Vereniging Brabantse Gemeenten)
Behaald. Via de VNG laat Helmond regelmatig van zich horen. Wethouder de Vries neemt deel aan de VNG commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie. Ook ambtelijk is er een kort lijntje met de VNG voor allerlei actualiteiten, maar nog meer rondom de public affairs over de uitvoerbaarheid van wetten en de toereikendheid van middelen die gemeenten ontvangen voor de uitvoering van taken van het Rijk. Tijdens het VNG jaarcongres werd bekend dat dit jaarcongres in 2025 in de regio Zuidoost Brabant plaats vindt. Tijdens de voorjaarsbijeenkomst van de VBG op 29 mei 2024 is de samenwerkingsagenda met de provincie Brabant bekrachtigd. De agenda is voor de komende drie jaar opgesteld. Belangrijke thema’s zijn onder meer de financiële situatie van de gemeenten en provincie, samenwerking op het gebied van klimaatadaptatie en de Brabantse norm weerbare overheid. Op 27 november 2024 vond de najaarsbijeenkomst van de VBG plaats in Helmond.
G40 netwerk
Behaald. Helmond heeft deelgenomen aan de public affairs en lobbyactiviteiten van de G40. Vaak was het gremium een belangrijke alliantie en waardevolle gesprekspartner voor Den Haag, met name na de installatie van het nieuwe kabinet afgelopen zomer. De jaarlijkse ontmoeting met G40 bestuurders tijdens Prinsjesdag in Den Haag vond plaats. Daarnaast zijn zowel de ambtelijke als bestuurlijke netwerkdagen door Helmond bezocht. Wethouder de Kort neemt bovendien namens de G40 deel aan de VNG-klankbordgroep over arbeidsmigranten. WePublic is de organisatie die de G40 is gaan ondersteunen op haar verschillende lobbythema’s.
BrabantStad
Behaald. Helmond heeft deelgenomen aan de public affairs en lobbyactiviteiten van BrabantStad. De jaarlijkse ontmoeting met beleidsmakers uit Den Haag en Brussel (niveau secretaris- en directeur-generaal) vond in 2024 plaats in Kasteel Helmond. Op jaarlijkse vastgoedbeurs Provada zijn de ruimtelijke ontwikkelingen in Helmond onder de aandacht gebracht.
Metropoolregio Eindhoven (MRE)
Nog niet afgerond. De ontwikkeling van een overkoepelend ‘regionaal perspectief 2040’ is in 2024 nog niet gestart, omdat de focus voornamelijk lag op het uitwerken van het Beethovenconvenant (maart 2024). Daarnaast was het sturen op realisatie binnen de vijf programmalijnen, ten behoeve van een versnelling van de regionale schaalsprong ook van belang. Een regionaal afwegingskader Brede Welvaart is nog niet vastgesteld. Onderdeel van het Beethovenconvenant is een verkenning wat de schaalsprong zowel fysiek als financieel betekent, op het gebied van voorzieningen. Tijdens de Regioconferentie op 12 juni 2024 in Helmond is stilgestaan bij de sociaal maatschappelijke effecten van de regionale schaalsprong.
Stedelijk gebied Eindhoven (SGE)
Behaald. In SGE-verband is conform het jaarprogramma aan subregionale projecten gewerkt binnen de thema’s Ruimte, Wonen, Economie en Voorzieningen & Evenementen. De intensivering van de samenwerking in MRE-verband (vanwege het Beethovenconvenant) maakte het noodzakelijk om aan te scherpen wat in SGE- dan wel in MRE-verband wordt opgepakt. Met name om de inzet van capaciteit goed te stroomlijnen. Er is op bestuurlijk niveau een traject gestart voor het optimaliseren van de synergie tussen SGE en MRE. Dat proces is nog niet afgerond. Bij het opstellen van het jaarprogramma 2025 is reeds aansluiting gezocht bij het werkprogramma van de MRE.
De Peel
Nog niet afgerond. De intensivering van de samenwerkingskracht en versterking van de uitvoeringskracht is een opdracht aan de Programmamanager Peelsamenwerking voor meerdere jaren, in ieder geval tot en met 2026. Onder leiding van de programmamanager Peelsamenwerking is de ambtelijke samenwerking in 2024 geïntensiveerd, vooral gericht op de inhoudelijke onderwerpen van het MRE-samenwerkingsakkoord. Voorbereiding van de bestuurlijke overleggen op Peel en MRE-niveau, inclusief de annotaties, vindt nu gezamenlijk plaats. Na akkoord door de 6 colleges zijn ambtelijk trekkers voor de Peel benoemd en vrijgemaakt voor de verschillende thematische onderwerpen en is ondersteuning van de programmamanager ingeregeld. In 2 bijeenkomsten met de raadsleden uit de 6 gemeenteraden zijn wensen en bedenkingen, bij de ontwikkelstrategie zuidoost Brabant, opgehaald en input voor het Peelakkoord als uitwerking van de sub regionale ontwikkelstrategie. Op het concept Peelakkoord is op 27 november 2024 tijdens de eerste bestuurlijke Peeldag akkoord gegeven. Voor wat betreft het thema voorzieningen is het proces, door inzet vanuit de Peelsamenwerking, nu vormgegeven met de 21 gemeenten, zitten we in de kerngroep op MRE-niveau en leveren we gezamenlijk input. Ook voor de investeringsagenda NOVEX de Peel heeft samen input aanleveren ervoor gezorgd dat in de investeringsagenda veel ruimte is ontstaan om projecten uit de Peel in te brengen. Burgemeester Sjoerd Potters is door de collega-burgemeesters voorgedragen als bestuurlijk boegbeeld voor de Peelsamenwerking.
Samenwerking met Nederlandse New Towns ( René Miesen, Ceciel Kalkers )
De Nederlandse New Town-alliantie (in eerste instantie vijf voormalige groeisteden) zijn sinds eind 2022 een officieel Leernetwerk met het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) gestart. Vanwege het groeistadverleden is Helmond in het voorjaar van 2023 informeel en in het najaar van 2023 formeel aangesloten bij deze (lobby) alliantie. De New Towns alliantie voert een lobby voor h ernieuwde aandacht van het Kabinet en (financiële) steun voor de voormalige ‘New Towns’ met een Nationaal Programma, gericht op het keren van de neergaande trend en het bijdragen aan de bredere maatschappelijke uitdagingen op het gebied van leefbaarheid, duurzaamheid en woningnood. In het najaar 2023 startte een nieuw New Town-onderzoek (met commitment van het Rijk) met als doel dat de resultaten daarvan de aandacht van het Kabinet trekken. Het onderzoek is in het voorjaar van 2024 gereed. Ook Helmond levert aan dit onderzoek een (financiële) bijdrage.
Behaald. Het onderzoek naar de opgaven van de New Towns is in november 2024 onder de aandacht van het Kabinet gebracht. Het onderzoek laat duidelijk zien dat nu investeren in de New Towns kansen biedt voor de toekomst en het vergroten van problemen voorkomt.
De lobby insteek van de New Town alliantie is drieledig:
- Veranker de New Towns explicieter in bestaand instrumentarium van het Rijk
- Ontwikkel samen met de New Towns business cases om de investeringsvraag scherp te krijgen.
- Werk samen met de New Towns toe naar een structurele financiering en integrale aanpak om kansen te benutten en uitdagingen het hoofd te bieden.
Minister Keijzer heeft in het debat over de koopwoningmarkt aangegeven dat ze met de New Town gemeenten aan de slag wil gaan met het maken van business cases. Iedere New Town stad zal business cases ontwikkelen om de investeringsaanvraag scherper te krijgen. Ook Helmond gaat hiermee aan de slag.
Wijziging gemeenschappelijke regelingen MRE, GGD, ODZOB, VRBZO ( René Miesen, Ceciel Kalkers )
Door wijzigingen in de Wet gemeenschappelijke regelingen dienen de gemeenschappelijke regelingen te worden aangepast. Zoals voorgeschreven in de gewijzigde wet zijn in de 2e helft van 2023 concept voorstellen voor zienswijzen of reacties voorgelegd aan de 21 colleges en gemeenteraden in de regio. Definitieve voorstellen (eventueel aangepast op basis van de reacties) worden begin 2024 aangeboden aan de 21 colleges en gemeenteraden voor eensluidende besluitvorming zodat de wijziging per 1 juli 2024 in werking treedt.
Behaald. Op 23 mei 2024 heeft de raad de voorstellen tot aanpassing van de gemeenschappelijke regelingen MRE, GGD, ODZOB, VRBZO vastgesteld. In geval van de GGD, ODZOB en VRBZO betrof dit het verlenen van toestemming aan het college om de regeling te treffen. In geval van MRE ook om in te stemmen met het treffen van de gewijzigde regeling. De gewijzigde regelingen MRE, GGD, ODZOB en VRBZO zijn per 1 juli 2024 in werking getreden. Onderdeel van de wijziging waren bepalingen over inspraak en zienswijzen die bij behandeling van de ontwerpwijzigingen vanuit Helmond waren ingebracht.
Citymarketing ( René Miesen, Ceciel Kalkers )
In de zomer van 2023 hebben we de raad geïnformeerd over het voornemen om aan de slag te gaan met het opstellen van een breed citymarketingbeleid. In het najaar van 2023 is de opdracht hiervoor uitgezet bij een extern bureau. De verwachting is dat in het voorjaar van 2024 de resultaten hiervan bekend zijn. Op basis van dit citymarketingbeleid kan worden bepaald welke partijen (zoals Visit Helmond, Centrummanagement en de gemeente zelf) welke rol moeten krijgen in de uitvoering en welke budgetten er nodig zijn.
Behaald. In de zomer van 2024 heeft een extern bureau een adviesrapport over citymarketing opgeleverd en gepresenteerd aan het college. Dit rapport is mede tot stand gekomen door gesprekken met onder andere onderwijsinstellingen, bedrijven en maatschappelijke partners. Er wordt geadviseerd om de gemeente Helmond te positioneren als 'Stad van Makers' en economisch als 'Makers van Brainport'. Het advies biedt daarmee uitgangspunten voor het maken van keuzes met betrekking tot toekomstig citymarketingbeleid.
Aanvullende resultaten
Tussenstand van het Ambitieakkoord
In juni 2024 is de 'Tussenstand van het Ambitieakkoord' vastgesteld door het college en gepubliceerd op de website. Dit paste bij ons voornemen in het Ambitieakkoord om iedere twee jaar te beoordelen of we op de goede weg zitten. Halverwege de bestuursperiode 2022-2026 hebben we stilgestaan bij de voortgang in onze ambities. Het bood inzicht in de behaalde resultaten, maar ook signaleerden we zorgen, ook over het verslechterde financieel perspectief. We hebben daarom ook aangekondigd aan de slag te gaan met ombuigingsvoorstellen.
Beleidsintensivering
80 jaar vrijheid in 2024-2025
In 2024-2025 herdenkt Nederland 80 jaar leven in vrijheid. Het is belangrijk dat we de verhalen en geschiedenis van Brabant, zoals die van de Tweede Wereldoorlog, kunnen blijven vertellen en doorgeven aan de volgende generaties. Met een aansprekend programma richting 80 jaar Vrijheid in 2024 en 2025 willen we dit doen.
Nog niet afgerond. Dit loopt namelijk nog door in 2025. In 2024 stond Helmond uitgebreid stil bij 80 jaar vrijheid. Met een breed scala aan activiteiten werd niet alleen de bevrijding gevierd, maar werd ook stilgestaan bij de impact van oorlog en het belang van vrijheid. Van mei tot en met september waren er diverse activiteiten, zoals een Vrijheidsmaaltijd op 5 mei, films, concerten, lezingen, onder andere over het verzet en herdenkingen. Het hoogtepunt viel in september, onder andere de historische militaire colonne, een bijeenkomst met veteranen, aankomst van het Vrijheidsvuur de Peel, lokale vieringen en onthulling van de bevrijdingsrok. Ook was er een abricampagne en veel aandacht voor de bevrijding in lesprogramma’s. Kortom, Helmond heeft met een veelzijdig programma invulling gegeven aan de viering van 80 jaar vrijheid. Door middel van herdenkingen, educatie en cultuur is er een verbinding gelegd tussen verleden, heden en toekomst. De activiteiten lopen door in 2025, waarmee de stad blijvend aandacht besteedt aan het belang van vrijheid.